Οι περισσότεροι από μάς δεν εκτιμούμε όσο θα έπρεπε την εργασία που κάνει για εμάς το έντερό μας και γενικά το πεπτικό μας σύστημα. Από τη στιγμή που το φαγητό φύγει από το στόμα μας, σταματάμε να το σκεφτόμαστε. Τα τρόφιμα που καταναλώνουμε, όμως, δεν εξαφανίζονται τη στιγμή που εξέρχονται της στοματικής μας κοιλότητας. Παραμένουν στον οργανισμό μας για αρκετό διάστημα μέχρι να τα συναντήσουμε ξανά, σε διαφορετική μορφή, στη λεκάνη της τουαλέτας μας.

Το πεπτικό μας σύστημα αποτελείται από πολλά και πολύπλοκα υποσυστήματα, τα οποία εργάζονται άοκνα και συνεχώς, προκειμένου να επιτευχθεί η πέψη των τροφίμων. Πόσο χρόνο όμως χρειάζεται για να ολοκληρωθεί η συγκεκριμένη διαδικασία, πόσο διαρκεί, και πόσο επηρεάζεται από το είδος και την ποσότητα των τροφών που καταναλώνουμε;

Τι συμβαίνει κατά τη διάρκεια της πέψης;

Προφανώς, το πρώτο βήμα για την πέψη των τροφών είναι η τοποθέτησή τους στο στόμα μας και το μάσημά τους – ωστόσο, τα δόντια μας δεν κάνουν όλη τη δουλειά εδώ. Κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας – όπως επισημαίνει ο Αμερικανικός Οργανισμός για τον Διαβήτη, τις Πεπτικές και Νεφρικές Ασθένειες – οι σιελογόνοι αδένες μας εκκρίνουν υγρά ούτως ώστε το φαγητό να υγρανθεί αρκετά και να βοηθηθεί έτσι να περάσει από τον οισοφάγο κατά την κατάποση.

Αφού το φαγητό περάσει από τον οισοφάγο, φτάνει στον οισοφαγικό σφιγκτήρα, ο οποίος είναι ένας μυς που χαλαρώνει για να αφήσει το φαγητό να φτάσει στο στομάχι. Στη συνέχεια αναλαμβάνουν δράση οι μύες του στομάχου, αναμιγνύοντας το φαγητό με χωνευτικούς χυμούς. Ταυτόχρονα, οι αδένες που βρίσκονται στο στομάχι παράγουν διάφορα ένζυμα και οξέα, τα οποία ενεργούν έτσι ώστε το φαγητό να διασπαστεί σε ακόμη μικρότερα κομμάτια.

Στη συνέχεια, το φαγητό περνάει από το λεπτό και το παχύ έντερο, τα θρεπτικά συστατικά και το νερό που έχουν προκύψει από τη διαδικασία απορροφώνται στο κυκλοφορικό σύστημα, και στο παχύ έντερο, τα υγρά απόβλητα μετατρέπονται σε κόπρανα, τα οποία μεταφέρονται στο ορθό. Το ορθό, που βρίσκεται στο κάτω άκρο του παχέος εντέρου, αποθηκεύει τα κόπρανα έως ότου τα σπρώξει έξω κατά τη διάρκεια της εντερικής κένωσης.

Πόσο διαρκεί συνήθως όλη η πεπτική διαδικασία;

Ο χρόνος που απαιτείται για να ολοκληρωθεί η πεπτική διαδικασία – από τη στιγμή που βάζετε το φαγητό στο στόμα μέχρι τη στιγμή που το αποβάλετε – εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Συνήθως, ο χρόνος αυτός κυμαίνεται μεταξύ δύο και πέντε ημερών.

Πολλοί παράγοντες παίζουν ρόλο στη χρονική αυτή διάρκεια. Το είδος του φαγητού που καταναλώνεται, όμως, είναι ένας από τους βασικότερους. Για παράδειγμα, τα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες μπορούν να επιταχύνουν την πέψη. Επίσης, η πεπτική διαδικασία είναι ευκολότερη και γρηγορότερη όταν καταναλώνουμε μη επεξεργασμένα τρόφιμα, διότι ο οργανισμός μας δυσκολεύεται περισσότερο να διασπάσει τα πολύπλοκα χημικά, τα οποία βρίσκονται στα επεξεργασμένα τρόφιμα.

Πολύπλοκα σάκχαρα, τρόφιμα με μεγάλη περιεκτικότητα σε λιπαρά, και τρόφιμα πλούσια σε πρωτεΐνες παίρνουν μεγαλύτερο χρόνο για να υποστούν επεξεργασία από τον οργανισμό μας. Επιπλέον, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι το πεπτικό μας σύστημα γίνεται πιο αργό χρόνο με το χρόνο, γι’ αυτό, είναι σημαντικό να προσαρμόζουμε το διαιτολόγιό μας στην ηλικία μας.

Ποιες παθήσεις μπορούν να επηρεάσουν τη χρονική διάρκεια της πεπτικής διαδικασίας;

Μια σειρά από παθήσεις μπορούν να επηρεάσουν τη λειτουργία του πεπτικού συστήματος. Ο επηρεασμός αυτός δεν αφορά αποκλειστικά την επιβράδυνση ή την επιτάχυνση της πεπτικής διαδικασίας, καθώς αυτοί οι δύο παράγοντες δεν αποτελούν τις μοναδικές ενδείξεις ότι κάτι ανησυχητικό συμβαίνει με το πεπτικό μας σύστημα.

Οι πιο συχνές από αυτές τις παθήσεις είναι:

• καρκίνος

• δυσανεξία στη λακτόζη

• σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου

• καούρα στο στομάχι

Εάν υποπτεύεστε ότι κάτι δεν λειτουργεί σωστό στο πεπτικό σας σύστημα – για παράδειγμα, εάν έχετε συχνές διάρροιες ή δυσκοιλιότητα – καλό θα είναι να απευθυνθείτε άμεσα σε έναν εδικό. Υπάρχουν μια σειρά από εξετάσεις που μπορούν να γίνουν προκειμένου να αξιολογηθεί η κατάστασή σας. Το θετικό είναι ότι τα περισσότερα από τα προβλήματα που αφορούν το πεπτικό μπορούν να αντιμετωπιστούν με απλές αλλαγές στον τρόπο ζωής και διατροφής.