Πολύποδες Εντέρου: Τύποι, Συμπτώματα, Αντιμετώπιση
Οι πολύποδες είναι μία από τις πιο συνηθισμένες παθήσεις που επηρεάζουν το έντερο μας. Πρόκειται ουσιαστικά για οποιαδήποτε μάζα μη φυσιολογικού ιστού που προεξέχει της επιφάνειας του βλεννογόνου του εντέρου. Πολύποδες εμφανίζει ένα μεγάλο ποσοστό του ενήλικου πληθυσμού, με τα ποσοστά να αυξάνουν καθώς μεγαλώνουμε. Μετά τα 50 έτη 1 στους 3 εμφανίζει κάποιο είδος πολύποδα ενώ μετά τα 70 έτη το ποσοστό αυξάνεται σε 1 στους 2.
Οι περισσότεροι πολύποδες είναι καλοήθεις, ωστόσο, υπάρχει σαφής συσχέτιση ορισμένων τύπων πολύποδα με την εμφάνιση καρκίνου του εντέρου. Υπολογίζεται ότι για να εξελιχθεί ένας καλοήθης πολύποδας σε καρκίνο απαιτούνται 5 έως 10 έτη. Συνεπώς, ξεκινώντας να κάνουμε μία προληπτική εξέταση από την ηλικία των 40-45 ετών και επαναλαμβάνοντας την εξέταση ανά πενταετία, είμαστε σε θέση να εντοπίζουμε τον πολύποδα σε πρώιμο στάδιο και να τον αφαιρούμε έγκαιρα, πριν αυτός εξελιχθεί σε καρκίνο.
Τύποι
Οι πολύποδες στο έντερο χωρίζονται σε διάφορους τύπους και κατηγοριοποιούνται ανάλογα με το μέγεθος, τη θέση, το σχήμα κ.ά. Έτσι, με βάση:
Το σχήμα τους μπορεί να είναι έμμισχοι (σχήμα μανιταριού), άμισχοι (εξογκώματα με ακαθόριστο σχήμα) ή επίπεδοι
Το μέγεθος να είναι μικροί (μόλις λίγων χιλιοστών) ή μεγάλοι (μερικών εκατοστών)
Τον αριθμό να είναι ένας, δύο ή πολλαπλοί
Τη θέση που βρίσκονται στο παχύ έντερο (κατιόν, σιγμοειδές ή στο ορθό)
Τον τύπο των κυττάρων (αδενώματα, υπερπλαστικοί, οδοντωτοί ή φλεγμονώδεις)
Η πιο σημαντική κατηγοριοποίηση των πολυπόδων αφορά τον τύπο των κυττάρων, ο οποίος προσδιορίζεται με την ιστολογική εξέταση του πολύποδα. Είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζουμε τον τύπο του πολύποδα διότι έτσι μπορούμε να προβλέψουμε ποιοι από αυτούς είναι επικίνδυνοι να εξελιχθούν σε καρκίνο:
Τα αδενώματα είναι οι πιο συχνοί πολύποδες και αυτοί που έχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο εκτροπής σε κακοήθεια.
Οι οδοντωτοί πολύποδες βρίσκονται συνήθως στο δεξιό τμήμα του παχέος εντέρου και εντοπίζονται σχετικά δύσκολα. Είναι ο δεύτερος πιο επικίνδυνος τύπος πολύποδα, που επίσης μπορεί να εξελιχθεί σε κακοήθη.
Οι φλεγμονώδεις πολύποδες δεν είναι προκαρκινικοί και συνήθως εντοπίζονται σε σε ανθρώπους που πάσχουν από χρόνιες φλεγμονώδεις παθήσεις του πεπτικού (νόσος Crohn, ελκώδης κολίτιδα).
Οι υπερπλαστικοί πολύποδες είναι επίσης αρκετά και συχνοί και όπως και οι φλεγμονώδεις δεν εξελίσσονται σε καρκίνο.
Συμπτώματα
Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι πολύποδες είναι εντελώς ασυμπτωματικοί. Αυτός είναι και ο λόγος που οι περισσότεροι πολύποδες εντοπίζονται μόνο κατά τη διάρκεια μιας προληπτικής εξέτασης (κολονοσκόπηση). Όταν οι πολύποδες εμφανίζουν συμπτώματα, σε αυτά περιλαμβάνονται:
Αίμα στα κόπρανα (μαύρο ή κόκκινο)
Αιμορραγία από τον πρωκτό
Επίμονη δυσκοιλιότητα
Διάρροια
Παράγοντες κινδύνου
Ορισμένοι άνθρωποι είναι πιθανότερο να εμφανίσουν πολύποδες απ’ ό, τι κάποιοι άλλοι. Οι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο είναι:
Η ηλικία (μετά τα 50)
Οικογενειακό ιστορικό εμφάνισης πολυπόδων
Οικογενειακό ιστορικό εμφάνισης καρκίνου του εντέρου
Προσωπικό ιστορικό καρκίνου της μήτρας ή των ωοθηκών
Δίαιτα υψηλή σε ζωική πρωτεΐνη (κόκκινο κρέας) και λιπαρά
Το κάπνισμα
Ο καθιστικός τρόπος ζωής
Η κατανάλωση αλκοόλ
Η παχυσαρκία
Δεν υπάρχει κάποιος τρόπος να προληφθεί η εμφάνιση πολύποδων, αλλά ένας υγιεινός τρόπος ζωής, που περιλαμβάνει άσκηση, σωστή διατροφή και αποχή από το κάπνισμα και την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να βοηθήσει. Επίσης, ο γιατρός σας μπορεί να σας συστήσει να λαμβάνετε ασβέστιο, συμπληρώματα φυλλικού οξέους ή μία μικρή δόση ασπιρίνης.
Υπάρχουν ορισμένες σπάνιες γενετικές παθήσεις, όπως σύνδρομο Lynch, σύνδρομο Peutz-Jeghers και Οικογενής Αδενωματώδης Πολυποδίαση (σύνδρομο FAP), που μπορούν να προκαλέσουν την εμφάνιση πολύποδων σε νεότερους ανθρώπους, ακόμη και εφήβους. Οι άνθρωποι αυτοί αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του εντέρου.
Αντιμετώπιση
Το σημαντικό με τους πολύποδες είναι ο έγκαιρος εντοπισμός τους, πριν μεγαλώσουν αρκετά και εξελιχθούν σε καρκίνο. Εφόσον εντοπιστούν εγκαίρως, μπορούν να αφαιρεθούν ακόμη και κατά τη διάρκεια της κολονοσκόπησης.
Τα τελευταία χρόνια έχουν αναπτυχθεί διάφορες τεχνικές πολυποδεκτομής και εξαρτάται από τον τύπο του πολύποδα ποια θα επιλεγεί. Τις περισσότερες φορές δεν χρειάζεται καν παραμονή του ασθενούς στο νοσοκομείο.