Οξεία, επιμένουσα και χρόνια διάρροια: Χαρακτηριστικά, διάρκεια και αντιμετώπιση

Ως διάρροια ορίζουμε τη διαταραχή των κενώσεων. Μπορεί να αφορά τη συχνότητα των κενώσεων, τον όγκο των κοπράνων (πάνω από 250 γρ. ημερησίως) ή τη ρευστότητά τους. Συνήθως, μιλάμε για διάρροια όταν παρατηρούμε χαλαρά, υδαρή κόπρανα, που εμφανίζονται περισσότερο από τρεις φορές σε μία ημέρα.

Η διάρροια, ως προς τη διάρκεια και τα χαρακτηριστικά της, μπορεί να είναι οξεία ή χρόνια. Οξεία είναι όταν διαρκεί λιγότερο από 14 ημέρες και χρόνια όταν διαρκεί πάνω από 14 ημέρες (ορισμένοι ειδικοί τοποθετούν το χρόνο αυτόν σε πάνω από 30 ημέρες και προσθέτουν μια τρίτη ενδιάμεση κατηγορία, την επιμένουσα διάρροια – 14 έως 30 ημέρες).

Η οξεία μορφή διάρροιας συνήθως σχετίζεται με βακτήρια, ιούς ή παρασιτική λοίμωξη. Η χρόνια διάρροια συνήθως σχετίζεται με τις λειτουργικές διαταραχές, όπως το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου ή ασθένειες όπως η κοιλιοκάκη ή η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου.

Στις περισσότερες περιπτώσεις πρόκειται για ένα κοινό πρόβλημα που διαρκεί συνήθως μία ή δύο ημέρες και φεύγει από μόνο του χωρίς καμία ειδική αντιμετώπιση. Ωστόσο, η παρατεταμένη διάρροια μπορεί να είναι ένα σημάδι άλλων προβλημάτων.

Η διάρροια μπορεί να προκαλέσει αφυδάτωση, που σημαίνει ότι το σώμα δεν έχει αρκετά υγρά για να λειτουργήσει σωστά. Επιπλέον, με τη διάρροια ο οργανισμός εμφανίζει απώλειες ηλεκτρολυτών.

Από τι προκαλείται η διάρροια και ποια είναι τα συμπτώματα;

Υπάρχει μια σειρά από αίτια στα οποία ενδεχομένως να οφείλεται η διάρροια. Τα πιο κοινά από αυτά είναι:

Βακτηριακές ή ιογενείς λοιμώξεις, παράσιτα: Πολλά είδη βακτηρίων και ιών, όπως και πολλά παράσιτα, τα οποία καταναλώνονται μέσω μολυσμένης τροφής ή νερού, μπορεί να προκαλέσουν διάρροια (καμπυλοβακτήριο, σαλμονέλα, σιγκέλα, κολοβακτηρίδιο, ρινοϊός ή αδενοϊός, γρίπη, Giardia lamblia, η Entamoeba histolytica, κρυπτοσπορίδιο, ιός του Norwalk, ο κυτταρομεγαλοϊός, ο ιός του απλού έρπητα, η ιογενής ηπατίτιδα)
Ασθένειες ή διαταραχές του εντέρου: (νόσος Crohn, ελκώδης κολίτιδα, κοιλιοκάκη, σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου)
Τροφικές δυσανεξίες: Μερικοί άνθρωποι δεν μπορούν να αφομοιώσουν ένα συστατικό των τροφίμων, όπως για παράδειγμα τη λακτόζη, το σάκχαρο που βρίσκεται στο γάλα. Υπάρχουν διαφορετικά τρόφιμα (καφές, εσπεριδοειδή, όσπρια κ.ά), τα οποία μπορούν να προκαλέσουν διάρροια σε ορισμένους ανθρώπους
Αντίδραση σε φάρμακα: Αντιόξινα που περιέχουν μαγνήσιο, φάρμακα για την αρτηριακή πίεση, φάρμακα για την αντιμετώπιση καρδιολογικών παθήσεων, αντιβιοτικά, μπορούν να οδηγήσουν σε συμπτώματα διάρροιας
Χημειοθεραπείες
AIDS

Ορισμένοι άνθρωποι παρουσιάζουν διάρροια μετά από χειρουργική επέμβαση στο στομάχι ή την αφαίρεση της χοληδόχου κύστης. Ο λόγος μπορεί να είναι η αλλαγή στην ταχύτητα που κινούνται τα τρόφιμα μέσω του πεπτικού συστήματος, μετά από τη χειρουργική επέμβαση στο στομάχι, ή η αύξηση της χολής στο έντερο, μετά την επέμβαση της χοληδόχου κύστης. Από την άλλη, κάποιες γυναίκες παρουσιάζουν διάρροια πριν και κατά τη διάρκεια της περιόδου, χωρίς να είναι σαφής η αιτία γι’ αυτό.

Η διάρροια μπορεί να συνοδεύεται από κράμπες, κοιλιακό άλγος, φούσκωμα, ναυτία ή μια επείγουσα ανάγκη να χρησιμοποιήσουμε το μπάνιο. Ανάλογα με την αιτία, ένα άτομο μπορεί να έχει πυρετό ή κενώσεις με αίμα.

Διάγνωση και θεραπεία διάρροιας

Αν και συνήθως δεν είναι επιβλαβής, η διάρροια μπορεί να γίνει επικίνδυνη ή να σηματοδοτήσει ένα πιο σοβαρό πρόβλημα.

Πρέπει να επισκεφτείτε το γιατρό σας εάν:

Έχετε διάρροια για περισσότερο από 3 ημέρες
Έχετε έντονο πόνο στην κοιλιά ή στο ορθό
Έχετε πυρετό πάνω από 38,88 βαθμούς Κελσίου
Δείτε αίμα στα κόπρανα ή είναι μαύρα, σαν πίσσα
Έχετε σημάδια αφυδάτωσης

Εάν το παιδί σας έχει διάρροια, μη διστάσετε να καλέσετε τον γιατρό για συμβουλές. Η διάρροια μπορεί να είναι επικίνδυνη σε περίπτωση που τα παιδιά έχουν χάσει πολλά υγρά, τα οποία δεν έχουν αντικατασταθεί γρήγορα.

Τι εξετάσεις μπορεί να κάνει ο γιατρός;

Οι διαγνωστικές εξετάσεις για να βρεθούν τα αίτια της διάρροιας περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:

Ιατρικό ιστορικό και κλινική εξέταση. Ο γιατρός πρέπει να ξέρει για τις διατροφικές σας συνήθειες και για πιθανή χρήση φαρμάκων, ώστε να σας εξετάσει για τα συμπτώματα της ασθένειας.
Καλλιέργεια κοπράνων. Οι μικροβιολόγοι αναλύουν στο εργαστήριο ένα δείγμα των κοπράνων, προκειμένου να ελέγξουν για βακτήρια, παράσιτα ή άλλα σημάδια πάθησης ή λοίμωξης.
Εξετάσεις αίματος. Οι εξετάσεις αίματος μπορεί να είναι χρήσιμες για να αποκλείσουν ορισμένες ασθένειες.
Διατροφικές εξετάσεις. Για να διαπιστώσετε εάν μια τροφική δυσανεξία ή αλλεργία προκαλεί διάρροια. Ο γιατρός μπορεί να σας ζητήσει να αποφεύγετε τη λακτόζη, που βρίσκεται στα γαλακτοκομικά προϊόντα, τους υδατάνθρακες, το σιτάρι ή άλλα τρόφιμα για να δείτε αν η διάρροια ανταποκρίνεται σε μια αλλαγή στη διατροφή.
Σιγμοειδοσκόπηση. Για την εξέταση αυτή ο γιατρός χρησιμοποιεί ένα ειδικό μέσο για να εξετάσει το εσωτερικό του ορθού και του κάτω μέρους του παχέος εντέρου.
Κολονοσκόπηση. Η εξέταση αυτή είναι παρόμοια με τη Σιγμοειδοσκόπηση, αλλά ο γιατρός εξετάζει το σύνολο του παχέος εντέρου.

Θεραπεία διάρροιας

Στις περισσότερες περιπτώσεις, η μόνη απαραίτητη θεραπεία είναι η αντικατάσταση των υγρών που έχουν χαθεί για να αποφευχθεί η αφυδάτωση. Φάρμακα που σταματούν τη διάρροια μπορεί να είναι χρήσιμα σε ορισμένες περιπτώσεις, αλλά δεν συνιστώνται για τα άτομα των οποίων η διάρροια είναι από βακτηριακή λοίμωξη ή παράσιτο, γιατί σταματώντας τη διάρροια ο μικροοργανισμός παγιδεύεται στα έντερα και έχουμε παράταση του προβλήματος. Αντ’ αυτού, οι γιατροί συνταγογραφούν συνήθως αντιβιοτικά. Τα ιογενή αίτια αντιμετωπίζονται είτε με φαρμακευτική αγωγή είτε αφήνονται να κάνουν τον κύκλο τους, ανάλογα με τη σοβαρότητα και τον τύπο του ιού.

Αντιμετώπιση μέσω της διατροφής

Στις περιπτώσεις οξείας διάρροιας, το πρώτο 24ωρο είναι καλό ο ασθενής να μην καταναλώνει στερεά τροφή αλλά να αναπληρώνει τα υγρά καταναλώνοντας ασφαλές νερό, καθαρό ζωμό, χυμούς ή πολτό φρούτων. Στη συνέχεια μπορούν να προστεθούν συχνά μικρά και μαλακά γεύματα. Τέλος, στην ανάρρωση ο ασθενής αρχίζει να τρώει εύπεπτες τροφές.

Πιο συγκεκριμένα, προκειμένου να αντιμετωπιστεί μία διάρροια:

Καταναλώνετε τροφές πλούσιες σε κάλιο (μπανάνες, μήλα)
Προτιμήστε αμυλούχα τρόφιμα (πατάτες, ρύζι, φιδές)
Καθώς θα προσθέτετε πρωτεϊνούχες τροφές προτιμήστε άπαχο κοτόπουλο ή μοσχάρι σε σούπες ή βραστά, και άπαχα ψάρια (ψητά ή ατμού)
Το τσάι και τα αναψυκτικά τύπου cola (όχι light που περιέχουν ασπαρτάμη) μπορούν να βοηθήσουν στην ανακούφιση των συμπτωμάτων της διάρροιας
Αποφύγετε τα γαλακτοκομικά προϊόντα
Καταναλώστε τρόφιμα που δεν είναι πλούσια σε φυτικές ίνες
Αποφύγετε για λίγο διάστημα τα φρέσκα φρούτα και λαχανικά
Μην καταναλώνετε γλυκά, τηγανητά, αλλαντικά και σνακ (πατατάκια, γαριδάκια κ.λπ)