Λειτουργία του παχέος εντέρου

Ανάμεσα στις πιο κοινές αιτίες που προκαλούν τη δυσκοιλιότητα είναι οι ακόλουθες:

• Η έλλειψη φυτικών ινών στη διατροφή
• Η έλλειψη αρκετών υγρών
• Η έλλειψη άσκησης
• Η λήψη φαρμάκων
• Το Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου
• Οι αλλαγές στη ζωή ή στη ρουτίνα μας, όπως μπορεί να είναι η εγκυμοσύνη, η μεγάλη ηλικία και τα ταξίδια
• Η κατάχρηση των καθαρτικών
• Η καθυστέρηση στην ανάγκη για αφόδευση
• Ειδικές ασθένειες όπως η σκλήρυνση κατά πλάκας και ο Λύκος
• Τα προβλήματα του παχέος εντέρου και του ορθού
• Τα προβλήματα με τη λειτουργία του εντέρου, π.χ. χρόνια ιδιοπαθής δυσκοιλιότητα

Η πιο συνηθισμένη αιτία της δυσκοιλιότητας είναι μια διατροφή χαμηλή σε φυτικές ίνες, που περιέχονται στα λαχανικά, τα φρούτα και τα δημητριακά ολικής αλέσεως, και παράλληλα υψηλή σε περιεκτικότητα λιπαρών ουσιών, που περιέχονται στο τυρί, τα αυγά και το κρέας. Οι άνθρωποι που τρώνε άφθονα, τρόφιμα πλούσια σε φυτικές ίνες, είναι λιγότερο πιθανό να εμφανίσουν δυσκοιλιότητα.

Οι φυτικές ίνες, τόσο οι διαλυτές όσο και οι αδιάλυτες, είναι το μέρος των φρούτων, των λαχανικών και των δημητριακών που δεν μπορεί να αφομοιώσει ο οργανισμός. Οι πρώτες διαλύονται εύκολα στο νερό και παίρνουν μια υφή μαλακή, σαν ζελέ, στα έντερα. Οι δεύτερες περνούν σχεδόν αμετάβλητες μέσω των εντέρων. Η μεγάλη ποσότητα των μαλακών φυτικών ινών εμποδίζει τη δημιουργία σκληρών και ξερών κοπράνων που είναι δύσκολο να περάσουν από το έντερο.

Οι Αμερικανοί καταναλώνουν, κατά μέσο όρο, περίπου 5 -20 γραμμάρια φυτικών ινών την ημέρα, λιγότερο από τα 20-35 γραμμάρια που συνιστώνται από την Αμερικανική Ένωση Διαιτολόγων. Τόσο τα παιδιά όσο και οι ενήλικες καταναλώνουν πάρα πολλά εξευγενισμένα και επεξεργασμένα τρόφιμα, στα οποία οι φυτικές ίνες έχουν αφαιρεθεί.

Μια διατροφή χαμηλή σε φυτικές ίνες παίζει επίσης σημαντικό ρόλο στη δυσκοιλιότητα των ηλικιωμένων. Συχνά δεν έχουν ενδιαφέρον για το φαγητό, και μπορεί να επιλέξουν τρόφιμα που μαγειρεύονται γρήγορα και που έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες. Επιπλέον, η απώλεια των δοντιών μπορεί να αναγκάσει τους ηλικιωμένους να τρώνε μαλακές τροφές που υποβάλλονται σε επεξεργασία και έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες.

Τα υγρά, όπως το νερό και ο χυμός, προσθέτουν ρευστά στο έντερο, κάνοντας τις κενώσεις του εντέρου μαλακότερες και ευκολότερες. Οι άνθρωποι που έχουν προβλήματα δυσκοιλιότητας πρέπει να πίνουν αρκετά από αυτά τα υγρά, περίπου οκτώ ποτήρια σε καθημερινή βάση. Άλλα υγρά, όπως ο καφές και τα αναψυκτικά, που περιέχουν καφεΐνη φαίνεται να προκαλούν αφυδάτωση.

Η έλλειψη σωματικής άσκησης μπορεί να οδηγήσει σε δυσκοιλιότητα, αν και οι γιατροί δεν γνωρίζουν ακριβώς το γιατί. Για παράδειγμα, εμφανίζεται συχνά δυσκοιλιότητα μετά από ένα ατύχημα ή κατά τη διάρκεια μιας ασθένειας, όταν πρέπει να μείνει κανείς στο κρεβάτι και δε μπορεί να ασκηθεί.

Τα παυσίπονα, ειδικά ναρκωτικά, τα αντιόξινα που περιέχουν αργίλιο, τα αντισπασμωδικά, τα αντικαταθλιπτικά, τα συμπληρώματα σιδήρου, τα διουρητικά και τα αντισπασμωδικά για την επιληψία μπορεί να επιβραδύνουν το πέρασμα των κοπράνων μέσω του εντέρου.

Μερικοί άνθρωποι με Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου, επίσης γνωστό ως σπαστική κολίτιδα, έχουν σπασμούς του παχέος εντέρου, που επηρεάζουν τις αφοδεύσεις. Συχνά εναλλάσσονται η δυσκοιλιότητα με τη διάρροια, ενώ παραπονιούνται επίσης για κοιλιακές κράμπες, αέρια και φούσκωμα. Αν και το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα δια βίου, δεν είναι μια απειλητική για τη ζωή κατάσταση. Επιδεινώνεται συχνά με το άγχος αλλά δεν υπάρχει συγκεκριμένη αιτία ή κάτι ασυνήθιστο, που μπορεί να δει ο γιατρός στο παχύ έντερο.

Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, οι γυναίκες μπορεί να είναι δυσκοίλιες, λόγω των ορμονικών αλλαγών ή επειδή η βαριά τους μήτρα συμπιέζει το έντερο. Η γήρανση μπορεί επίσης να επηρεάσει την κινητικότητα του εντέρου, επειδή ένας πιο αργός μεταβολισμός έχει ως αποτέλεσμα λιγότερη εντερική δραστηριότητα και μυϊκό τόνο. Επιπλέον, οι άνθρωποι γίνονται συχνά δυσκοίλιοι όταν ταξιδεύουν, διότι η φυσιολογική διατροφή και η καθημερινή ρουτίνα τους αναστατώνεται.

Οι μύθοι για τη δυσκοιλιότητα έχουν οδηγήσει σε σοβαρή κατάχρηση των καθαρτικών. Αυτό είναι συνηθισμένο στους ηλικιωμένους, οι οποίοι είναι πολύ ανήσυχοι με το θέμα των καθημερινών κενώσεων.
Τα καθαρτικά συνήθως δεν είναι απαραίτητα και μπορεί να είναι απλά μια συνήθεια. Το παχύ έντερο όμως, αρχίζει να στηρίζεται στα καθαρτικά για να κάνει τις κενώσεις. Με την πάροδο του χρόνου, τα καθαρτικά μπορεί να προκαλέσουν βλάβη στα νευρικά κύτταρα του παχέος εντέρου και να παρέμβουν στη φυσική ικανότητα του εντέρου να συμβάλλει στην κένωση. Για τον ίδιο λόγο, η τακτική χρήση κλυσμάτων μπορεί επίσης να οδηγήσει σε απώλεια της φυσιολογικής λειτουργίας του εντέρου.

Οι άνθρωποι που αγνοούν την ανάγκη για κένωση, μπορεί τελικά να σταματήσουν αυτή την επιθυμία, γεγονός το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε δυσκοιλιότητα. Μερικοί άνθρωποι καθυστερούν την κένωση επειδή δεν θέλουν να χρησιμοποιήσουν τις τουαλέτες έξω από το σπίτι τους. Άλλοι αγνοούν την επιθυμία λόγω του συναισθηματικού στρες ή επειδή είναι πολύ απασχολημένοι. Τα παιδιά μπορεί να αναβάλουν μια κένωση λόγω του άγχους για την εκπαίδευση της τουαλέτας ή επειδή δεν θέλουν να διακόψουν το παιχνίδι τους.

Κάποιες από τις ασθένειες που προκαλούν τη δυσκοιλιότητα είναι οι νευρολογικές διαταραχές, οι μεταβολικές και ενδοκρινικές διαταραχές, καθώς και συστηματικές παθήσεις που επηρεάζουν τα συστήματα οργάνων. Αυτές οι διαταραχές μπορεί να επιβραδύνουν την κίνηση των κοπράνων μέσω του παχέος εντέρου, του ορθού ή του πρωκτού. Τέτοιες παθήσεις και καταστάσεις είναι:

• Η σκλήρυνση κατά πλάκας
• Η νόσος του Πάρκινσον
• Η χρόνια ιδιοπαθής εντερική ψευδοαπόφραξη
• Οι κακώσεις του νωτιαίου μυελού

Οι μεταβολικές και ενδοκρινικές παθήσεις που μπορεί να προκαλέσουν δυσκοιλιότητα είναι οι ακόλουθες:

• Ο Διαβήτης
• Ο Υπολειτουργικός ή υπερλειτουργικός θυρεοειδής αδένας
• Η Ουραιμία

Οι συστηματικές διαταραχές που μπορεί να προκαλέσουν δυσκοιλιότητα είναι οι ακόλουθες:

• Η αμυλοείδωση
• Ο Λύκος
• Το σκληρόδερμα

Η εντερική απόφραξη, ο ουλώδης ιστός (συμφύσεις), η εκκολπωμάτωση, οι όγκοι, η στένωση του παχέος εντέρου, η νόσος του Hirschsprung και ο καρκίνος μπορεί να συμπιέσουν ή να περιορίσουν το έντερο και το ορθό και να προκαλέσουν δυσκοιλιότητα.