Δυσπλασία πρωκτού: Τι είναι και πότε μπορεί να εξελιχθεί σε καρκίνο του πρωκτού;
Τι είναι η δυσπλασία πρωκτού;
Ο πρωκτός είναι το τελευταίο τμήμα του παχέος εντέρου. Πρόκειται για έναν κοντό σωλήνα, ο οποίος περιβάλλεται από τους μυς του σφιγκτήρα (εσωτερικά και εξωτερικά) που παρέχουν έλεγχο στην εγκράτεια του εντέρου. Η επένδυση του πρωκτού (το πλακώδες επιθήλιο) ή του γύρω περιπρωκτικού δέρματος μπορεί να γίνει ανώμαλη και να προκληθεί δυσπλασία του πρωκτού (προκαρκινική κατάσταση).
Εάν η δυσπλασία δεν θεραπευτεί, ενδέχεται να εξελιχθεί σε καρκίνο του πρωκτού. Ο καρκίνος του πρωκτού προκύπτει όταν τα φυσιολογικά κύτταρα του επιθηλίου του πρωκτού ή του περιβάλλοντος δέρματος, διαιρούνται και αναπτύσσονται ανεξέλεγκτα. Είναι μία πάθηση που αφορά και τα δύο φύλα αλλά περίπου τα δύο τρίτα των ασθενών είναι συνήθως γυναίκες. Τα περιστατικά πρωκτικού καρκίνου αυξάνονται σε παγκόσμιο επίπεδο και ιδιαίτερα στις πιο ανεπτυγμένες κοινωνίες.
Τι προκαλεί τις πρωκτικές δυσπλασίες;
Ο συνηθέστερος παράγοντας κινδύνου για την πρωκτική δυσπλασία είναι ο ιός HPV. Υπάρχουν αρκετοί τύποι του συγκεκριμένου ιού, ο οποίος μεταδίδεται σεξουαλικά. Η πλειοψηφία των ανθρώπων με HPV δεν εμφανίζουν συμπτώματα, όμως, ορισμένοι μπορεί να αναπτύξουν δυσπλασία. Πρέπει εδώ να τονίσουμε ότι κάποιος μπορεί να μολυνθεί με τον συγκεκριμένο ιό ακόμη και χωρίς να έχει σεξουαλική δραστηριότητα. Ερχόμενος σε επαφή με ένα άτομο που φέρει τον ιό και μετά αγγίξει τον πρωκτό ή την περιοχή των γεννητικών οργάνων μπορεί να κολλήσει τον HPV.
Οι συνηθέστεροι παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη προ-καρκινικών αλλοιώσεων είναι:
- το πρωκτικό σεξ
- η μόλυνση με τον ιό HIV
- η συχνή εναλλαγή σεξουαλικών συντρόφων
- η ασυνέπεια στη χρήση προφυλακτικού
- η μόλυνση με τον ιό HPV
- η λήψη ανοσοκατασταλτικών φαρμάκων
- η προηγούμενη παρουσία κονδυλωμάτων
- το πεσμένο ανοσοποιητικό (άνθρωποι που κάνουν χημειοθεραπείες, μεταμοσχευμένοι ασθενείς, κ.λπ.)
- το χρόνιο κάπνισμα
- η ηλικία (άνω των 50)
Οι γυναίκες με προηγούμενο ιστορικό HPV του τραχήλου της μήτρας κινδυνεύουν επίσης να αναπτύξουν πρωκτική δυσπλασία.
Συμπτώματα και διάγνωση δυσπλασιών πρωκτού
Οι δυσπλασίες στον πρωκτό, στις περισσότερες περιπτώσεις, δεν συνοδεύονται από συμπτώματα. Όταν υπάρχουν συμπτώματα, αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν:
- πρωκταλγία
- κνησμό
- εξάνθημα ή έλκος, που δεν υποχωρεί
- ένα εξόγκωμα
- αιμορραγία πρωκτού
- πύον
Δεδομένου ότι τις περισσότερες φορές οι δυσπλασίες δεν συνοδεύονται από συμπτώματα, η διάγνωσή τους γίνεται συνήθως κατά τη διάρκεια μιας εξέτασης ρουτίνας. Αλλά και όταν υπάρχουν συμπτώματα, είναι πολύ συχνό το φαινόμενο η δυσπλασία να συγχέεται με άλλες παθήσεις, όπως η αιμορροϊδοπάθεια. Γι’ αυτό, στη συγκεκριμένη πάθηση, μεγαλύτερη σημασία δεν έχει το είδος της εξέτασης αλλά η εξειδίκευση και η εμπειρία του γιατρού που θα την κάνει.
Η λήψη του ιστορικού του ασθενούς και η κλινική εξέταση είναι το πρώτο βήμα για να γίνει η διάγνωση. Στη συνέχεια, ο γιατρός θα προχωρήσει σε επισκόπηση της περιπρωκτικής περιοχής, για τυχόν εμφανείς αλλοιώσεις, και σε δακτυλική εξέταση πρωκτού και ορθού.
Η κυτταρολογική εξέταση του πρωκτού (Test Pap Πρωκτού) – με λήψη δείγματος από τον πρωκτικό σωλήνα – είναι μία εξέταση με την οποία ανιχνεύονται τυχόν προκαρκινικές βλάβες.
Η πιο ακριβής εξέταση για τον εντοπισμό των δυσπλασιών είναι η πρωκτοσκόπηση υψηλής ευκρίνειας.
Η κολονοσκόπηση είναι ακόμη μία εξέταση, η οποία κρίνεται απαραίτητη για ορισμένους ασθενείς προκειμένου να εξεταστεί και το υπόλοιπο τμήμα του εντέρου.
Θεραπεία δυσπλασιών πρωκτού
Εφόσον οι δυσπλασίες επιβεβαιωθούν από τη βιοψία, τότε μπορούν να θεραπευτούν με τη μέθοδο του καυτηριασμού, ώστε να σταματήσει η εξέλιξή τους και στη συνέχεια να εξαλειφθούν. Υπάρχουν αρκετές μέθοδοι καυτηριασμού (Ηλεκτροδιαθερμία, Laser, κ.ά).
Στην Proctoclinic επιλέγουμε να θεραπεύουμε τις δυσπλασίες με χρήση διοδικού Laser 1470 nm, αφού το συγκεκριμένο μήκος μας διασφαλίζει επιφανειακή και ελεγχόμενη διείσδυση θερμικής ενέργειας, μόνο στο πρώτο χιλιοστό του επιθηλίου, το οποίο είναι και στόχος της θεραπείας μας, προστατεύοντας τους ιστούς κάτω από το επιθήλιο.
Το πιο σημαντικό όμως στη θεραπεία των δυσπλασιών δεν είναι η επιλογή της μεθόδου αλλά η επιλογή του γιατρού. Πρόκειται για μία πάθηση, η οποία, τόσο για τη διάγνωσή της όσο και για τη θεραπεία της, απαιτεί εξειδίκευση και μεγάλη εμπειρία.
Οι ασθενείς με δυσπλασίες στον πρωκτό πρέπει να παρακολουθούνται από εξειδικευμένο γιατρό κάθε 4 με 6 μήνες τα πρώτα χρόνια μετά τη θεραπεία, και κάθε χρόνο για το υπόλοιπο της ζωής τους. Φυσικά, στην εμφάνιση οποιουδήποτε συμπτώματος πρέπει να κλείσουν αμέσως ραντεβού με τον γιατρό τους.
Στις δυσπλασίες είναι συχνό το φαινόμενο επανεμφάνισής τους.